Rize deyince ilk akla gelenlerin en başında tabi ki çay vardır. Rize’nin her yamacında geçtiğiniz yerlerde sıra halinde çay bahçelerine rastlarsınız. Rize çay bahçeleri kadar sırayla çay fabrikalarının yoğun olduğu ildir. Rize’ye gidince burnumuza sürekli ham çay kokusunun geldiği ve etrafınızın çayla kaplı olduğunu görünce çaya olan sevdanız daha da fazla oluyor. Çay hasadına denk gelirseniz elinde makasıyla, yanlarında olan sepetiyle kadın, erkek, çocuk her türden insanın bulunduğu Rizelileri görürsünüz.
Çay Hasadı Ne zaman Olur?
Rize’de çaylar genelde Mayıs ayı ile beraber başlangıcını yapar ve daha sonra eylül, ekim aylarına kadar çay toplaması olur. Fakat çayın en çok olduğu zaman Mayıs ayı olduğu bilinir. Eğer sizde çay hasadına denk gelmek istiyorsanız, o ortamı merak ediyorsanız özellikle mayıs ayına denk getirmenizi tavsiye ederiz.
Karadeniz turlarında genel olarak çay fabrikalarına da gidilir, oralar da gösterilir ancak bazı çay markaları da fabrikalara turistlik amaçlı gezi düzenlemesi yapmaktadır. Sizde merak ediyorsanız takip ederek bu gezilere katılabilirsiniz.
Çay Fabrikasında Çayın Oluşum Süreci
Rize’de Çay fabrikaları karşınıza adım başı olarak çıkar özellikle Çaykur çay fabrikaları her adım başı karşınıza çıkabilir. Turlarla ya da bireysel olarak çay fabrikalarına gezi tercihinizde bir fabrikaya giriş yaptığınızda orada çalışan görevli tarafından size çayın süreci anlatılır.
Mal kabulden paketlemeye, çay yaprağının içme haline gelme sürecini orada görmüş olacaksınız. Çayın içimlik haline gelene dek fermente süreci, kurutulma aşaması ve çay üretim makineleri gibi birçok aşama içerisinden geçmektedir. Bu aşamalardan daha detaylı bahsedelim.
Çaylar 5 aşamadan geçerek oluşurlar. Çayın kaliteli olup olmadığı belirleyen en önemli neden ise çay bahçelerinde toplanan çay yapraklarının bekletilmeden en kısa zaman içinde fabrikaya ulaştırılmasıdır. Çayın yapraklarının taze olması üretim açısından çok önemli bir nedendir. Fabrikaya geç gelen çay yaprakları ya da fabrikada bekletilen çay yaprakları güneşten zarar görmesi sonucu dem kalitesi bozulur.
-
Soldurma
Yeni toplanan çay yaprağı %70-80 arası su içermektedir. Çay için soldurma işlemi de metal bir levha üzerine serilen çay yapraklarının suyu, ısı verilerek azaltılır. Bu aşamadan sonra çay bitkisi suyunu kaybettiği için yumuşama durumuna geçer. Soldurma süresi de çayın yapısına göre değişir ve bu sayede soldurma işlemi yapılır.
-
Kıvırma
Kıvırmanın asıl amacı, soldurma işlemi sonrasında çay yapraklarının farklı makinelerde ezilerek, parçalanarak ve bükülme işlemiyle bitki özsuyu hücreden dışarı çıkıp çay yapraklarıyla bütünleşmesidir.
-
Fermantasyon
Bu aşamada çay yaprağının havayla teması sonucunda, özsuyunun oksijenle yanma sebebiyle kararmasıdır. Oksidasyon ile beraber parlaklık, koku, burukluk, renk ve hoş koku oluşur.
-
Kurutma
Fermantasyon işlemi gerçekleştikten sonra çay yaprağında hala su oranı bulunmaktadır. Kurutma işlemi sayesinde bu oran en az seviyeye düşürülür. Kurutma işleminin amacı, çay yaprağını fırınlayarak fermantasyonunu bitirmek ve kazanılan özelliklerin kaybedilmesine önlem almaktır. Bu durum da çayın son şeklini alması demektir. Fırına giren çay yaprağının fırında kalma süresi çayın üretim kalitesini belirlenmesinin en önemli noktalarından biridir. Yüksek derecede uzun süre olan çay yanar ve tat kaybına sebebiyet vererek acılaşır.
-
Tasnif ve Paketleme
Bu işlemlerin hepsi gerçekleştikten sonra artık son aşama olan tasnif yani fırından çıkan çayın elekten geçirilerek ikiye ayrılması sonucu oluşur. Harmanlanan çaylar 5 aşamadan bu şekilde geçerek hazırlanan paketlere koyulur ve çayın aşamaları böylece son bulmuş olur. Evinizde bulunan çayın aşamaları bu şekildedir. Merak edenler Rize’de Fabrikalarda bu aşamaları görebilir.
0 Yorum