Türkiye’nin ilklerini yaşadığı 24 Haziran tarihinde yapılan seçimlerde milletvekili sayısı 600’e çıktı. Değişen milletvekili sayısı yanına Meclis’in alıştırma sistemi için gerekli olan kritik sayılar da değişti. Bu değişimle birlikte Meclis’teki karar yeter sayısı 367’den 400’e çıktı, yasa kabulü için asgari milletvekili sayısı da 151 oldu.
Tercih sonuçlarına göre, AKP 295, CHP 146, HDP 67, MHP 49, İYİ Parti ise 43 milletvekili ile Meclis’e girdi.
Cumhur İttifakı 344, Insanlar İttifakı 189 milletvekili ile Meclis’te.
Meclis’teki sandalye dağılımına kadar hiçbir parti tek başına çoğunluğu elde edemedi. Cumhur İttifakı’nın toplamı fakat çoğunluğu sağlayabiliyor.
Dünya gazetesinden İsmet Özkul, 550’den 600’e yükselen milletvekili sayısını ve Meclis’in çalışması için gerekli milletvekili sayılarını köşesine taşıdı. Özkul’un köşesine taşıdığına tarafından, Anayasada yer alan Meclis çalışmalarına ilişkin sayısal sınırlar ile partilerin milletvekili dağılımını karşılaştırınca, mevcut oy dengeleri ile ortaya şöyle bir tablo çıkıyor:
1. Meclis Genel Kurulu’nun toplanabilmesi için asgari 200 milletvekili gerekiyor. Bu durumda AKP hariç hiçbir parti tek başına Meclis’in toplanmasını sağlayamıyor.
2. Yasaların kabulü için en az 151 milletvekilinin oyunu gerekiyor. Bu da AKP dıştan hiçbir partinin tek başına yasa çıkaramayacağı anlamına geliyor.
Genel Kurul’a katılan milletvekili sayısı 301’in üzerine çıkarsa, yasanın kabulü için salt çoğunluk gerektiğinden 151 oy sınırı da yükselmiş oluyor.
3. Cumhurbaşkanı’nın veto ettiği yasaların tıpkı kabulü için 301 oy gerekiyor. Bunun için ya AKP’nin katılımı veya AKP dışındaki tüm partilerin birleşmesi gerekiyor.
4. Tüzük’da değişim teklifi saptamak için zorunlu imza sayısı 200. AKP dışarıda hiçbir partinin kimsesiz bu sayıyı bulma şansı değil. Ahali İttifakı’nın da bu sınırı geçmek için dıştan 11 milletvekilinin desteğini alması gerekiyor.
5. Anayasa değişim teklifinin referanduma lüzum olmadan kabulü için 400 oya, referanduma gidecek şekilde kabulü için 360 oya gerek var. Her iki durumda da Tüzük değişikliğine ne Cumhur İttifakı’nın ne de Ahali İttifakı’nın oyu yetmiyor.
6. Meclis’in erken seçim kararı alması için minimum 360 oy gerekiyor. Buna da iki ittifakın da oyu yetmiyor.
7. Cumhurbaşkanı, yardımcıları ve bakanlar hakkında soruşturma önergesi için 301, önergenin kabulü için 360, Ulu Divan’a sevk kararı için 400 milletvekilinin katılımı gerekiyor.
Bu durumda ancak AKP dışındaki tüm partiler birleşirse bir öneri verebilirler fakat önergenin kabulünü sağlayamazlar. AKP’den katılım olmadan Meclis’in bu arabulucu yararlanma şansı değil.
0 Yorum