0
8 Paylaşım

Hamallık, günümüzden bakıldığında ilginç gelse de olur ya de 50 sene öncesine değin kendine has bir meslekti. Bugün bazen hakaret olarak bile kullanılan bu sözcük, çok eskiden şeref edilen adi bir işti. 19. yüzyılın ortalarından itibaren Osmanlı’nın dünya ticaretine açılmasıyla birlikte, hamallar en fazla gümrüklerde iş buluyorlardı.

Gümrükler, bugünden çok öbür bir sistemle çalışsalar da, muhtemelen dünyada ticaretin başlangıcından beri mevcuttu.

s-845fc154f9bb2cc8f20465eceb36eedf5e6448Osmanlı’da kendine has bir usulle işletilen gümrükler, devletin zinde olduğu devirlerde yabancıların da şartsız her kurala adapte etmek zorunda oldukları için, çok iyi bir kazanç kaynağıydı. Fakat sanayileşen Avrupa askerî alandaki galibiyetlerinin de etkisiyle Osmanlı’yı ekonomik açıdan da sıkıştırmaya başladı.Osmanlı’nın gümrüklerde aldığı vergiler her geçen gün yapılan antlaşmalarla düşürüldü. Devlet 1854 itibariyle dış borç alımına da başlamıştı. Sonuç Olarak 1860’lara gelindiğinde alınan gümrük vergileri Avrupa devletlerinin lehine dönmüştü.

İncelediğimiz 1908 tarihli talimatnameye göre hamallar zinde ve sağlıklı halk arasından seçilmeliydi.

s-af31dda3e30e6f2dc738a8bfabdd4cbf118762Yükün cinsine tarafından ya sırta koyulup veya bir sırığa asılıp taşınırdı. Birincisine arka yükü diğerine de kutup yükü denirdi. Yüklerin ağırlıkları ve götürülecekleri mesafeye tarafından taşıma fiyatları belirlenmişti. Hamalların diğer taraftan ek ücret istemeleri ve belirlenen ağırlıktan fazlasını taşımaları yasaktı.

1908’deki verilere göre bu tarihte İstanbul’daki 6 gümrükte toplam 1002 hamal çalışmaktaydı.

s-ed5b2999d8908180eff535ed4fede0a124518dHer hamalın kendine has birer numarası ve gümrükteki defterlerde tutulan bir nevi sicil kaydı mevcuttu. Bu numaraları gümrüğe emrindeki olarak çalıştıklarını belli etmek için muhtemelen yakalarına takıyorlardı.

Gümrük çalışanlarının ana muhatabı Kethüda Vekili adlı görevliydi. Hamallar ve öteki işçiler maaşlarını bu görevliden alırlardı.

s-cb2035ad1ec2572bec482939acc6911708cda4Ayrıca işe alımlar ve çıkarmalar da Kethüda Vekili’nin sorumluluğundaydı. Yaşanacak her türlü kaza, tartışma, kavga, eylem, boykot gibi olayları denetlemek ve gereğini yapmak da onun göreviydi. Peki hamallar boykot ve grev yapıyorlar mıydı?Osmanlı’da işçi hareketleri öbür ve geniş bir konu olmakta birlikte, 20. asır başlarına dek ciddi eylemlerin gerçekleşmediği görülür. Bilhassa 1908’de meşrutiyetin tekrar yürürlüğe girmesiyle padişahın gücü sınırlanınca, bu ortamda çoğu boykot ve grev oldu. Natürel olarak bazı gümrük çalışanları ve hamallar da bunlara katıldı.

Yeniden 1908 tarihli talimatnamede belirtildiği üzere, hamallar sadece yük taşımakla sorumluluk sahibi değillerdi.

s-1f5fcfac54b4785e64929d7218ba761c9ef9e7Gümrükte gece bekçiliği, tulumbacılık yani herhangi bir yangın çıkarsa ona müdahale etmek ve mekanın temizliğini sağlamak gibi görevleri de vardı. Mesafeye tarafından değişmekle birlikte, hamaliye ücretlerinin fazla yüksek olmadığı görülüyor.

Hamallık günümüzde her ne dek tarihe karışmış bir meslek gibi görünse de bir vakit önce gayet muteber bir meslekti.

s-3ecb537b494817283cd4db1a4494302893ea3cGümrüklerde çalışan hamallar, ihraç veya ithal edilecek ürünleri gemilere yükleyip indiriyorlar, karada deha gereken noktaya taşıyorlardı. Böylelikle denebilir ama bu işçiler bir dönem Osmanlı ticaretinin ve gümrüklerin görünmez emekçileri idiler.


Beğendiniz mi? Arkadaşlarınızla Paylaşın!

0
8 Paylaşım

Sizin Tepkiniz Nedir?

Şaşurdum Şaşurdum
10
Şaşurdum
Ağladum Ağladum
1
Ağladum
Riv Riv Riv Riv Riv Riv
8
Riv Riv Riv
Kafani Kirarum Kafani Kirarum
7
Kafani Kirarum
Beğendum Beğendum
10
Beğendum
Bayildum Bayildum
4
Bayildum
Rizespor Oley Rizespor Oley
3
Rizespor Oley
Rizedio

0 Yorum

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Yazı Formatı Seçiniz
Kişisel Test
Kişiliğe dair bir şey ortaya çıkarmayı amaçlayan sorular dizisi
Basit Test
Bilgiyi kontrol etmek isteyen doğru ve yanlış cevaplı sorular dizisi
Anket
Karar vermek veya görüş belirlemek için oylama yapmak
Serbest Yazı
Yazılarınıza Görseller Bağlantılar Ekleyebilirsiniz
Liste
Klasik İnternet Listeleri
Geri Sayım Listesi
Klasik İnternet Geri Sayım Listeleri
Açık Liste
Kendi öğenizi gönderin ve en iyi sunum için oy verin
Oylanabilir Liste
En iyi liste öğesine karar vermek için yukarı veya aşağı basın
Fotoyla Anlatım
Kendi resimlerinizi yükleyin ve birşeyler anlatın
Video
Youtube and Vimeo Embeds
Ses
Soundcloud veya Mixcloud İçerikleri
Görsel
Fotoğraf veya GIF
GIF
GIF Formatı