1964 yılında Topkapı Sarayı’ndan Bursa Müzesi’ne gönderilen bir Kuran- ı Kerim buradan çalınarak özel bir koleksiyona girdi. Kuran’ın kayıp olduğunun yıllar sonradan fark edilmesinin peşinde soruşturma açıldı ve dava açıldı ancak dava zaman aşımına uğradı. Kültür Bakanlığı, acilen Kuran’ın kimde olduğunun tespit edilip ait olduğu yere dönmesi için alıştırma yürütüyor.
Tahlilci,hat ve ebru sanatçısı Prof. Dr. Uğur Derman’ın 2017 yılı sonunda ‘Türk Hat Sanatından Seçmeler’ isimli bir kitabı yayımlandı. Hat sanatının incelikleri ve bu alandaki en kayda değer eserlerin yer aldığı kitapta Şükrullah Halife’ye ait tek nüsha olan elyazması Kuran-ı Kerim de tanıtılıyor. İkinci Bayezıd dönemi 1494 tarihli Nesih, rika elyazması Kuranı Kerim’in is mürekkebi ile altın ve tezhip boyalı olduğu belirtiliyor. Eserin sahibi bölümünde ise ‘Hususi Koleksiyon’ ibaresi dikkat çekiyor. Fakat, paha biçilemez değerdeki bu eserin Bursa Müzesi envanterinde olması gerekiyor.
1964’te Topkapı Sarayı’ndan Bursa Müzesi’ne gönderilmiş
Topkapı Sarayı’na 1963 yılında ismi açıklanmayan bir şahıstan alınan elyazması Kur’lahza-ı Kerim, 1007 envanter numarası “Şükrullah bin Şeyh Sunduk hattıyla hicri 899, Miladi 1493-1494 tarihinde yazılmış eser” olarak müzeye kaydedilmiş. 1964 yılında Kuran-ı Kerim diğer bazı eserlerle birlikte bakanlık onayıyla Bursa’da yeni kurulan İslam Eserleri Müzesi’ne gönderilmiş.
Dava zaman aşımına uğradı
Hürriyet’ten Ömer Erbil’in haberine tarafından, Bursa Müzesi 24 sene sonradan, 1988 yılında yapılan bir araştırmada eserin yerinde olmadığını gördü. Yani Kuran, o dönemde bir şekilde müzeden çıkarılarak özel bir koleksiyona girmiş. Dönemin Kültür Bakanlığı sorumlular hakkında soruşturma başlattı. Hatta soruşturma sonucunda eserin müzeye iadesi sağlanmadığı takdirde sorumlu memurlara ödettirilmesi kararı çıktı. 1991 yılında Topkapı Sarayı Müzesi eserin Ziya Aydınlatılmış isimli hat koleksiyonerinde olduğunu saptama edince dava açıldı. Oysa dava 1996 yılında zaman aşımı sebebiyle ortadan kalktı ve 1997 yılında Yargıtay kadar da onandı. 2001 yılında bakanlık kadar sorumlulara ödettirilmesi kararı alınsa da bu şart da zamanaşımı gerekçesiyle reddedildi.
Kültür Bakanlığı: “Kimde olduğunu araştırıyoruz”
Kayıtlar Son dönemde yurtdışına kaçırılan tarihi eserleri yurda getiren Kültür ve Turizm Bakanlığı, paha biçilemez değerdeki Kuran’ın her tarafta peşine düştü. Bakanlıktan yapılan açıklamada şöyle denildi: “Laf konusu eser 1964 yılında Topkapı Sarayı Müzesi’nden Bursa Müzesi Müdürlüğü’ne devredilmiştir. Eserin devredildiği tarihten sonraki bir tarihte kayıp olduğu anlaşılmıştır. Konuyla ilgili olarak Bakanlığımızca bir soruşturma çözülmüş, fakat yönetimsel bir canice uygulanamamıştır. Eserin kimde olduğuna karşın incelemeler devam etmektedir.”
“Yurtdışına gönderilen eserler de satın alınıyor ama çalıntı oldukları kanıt edilince iade ediliyor”
Prof. Dr. Uğur Deva ise kayıp Kuran ile ilgili şunları belirtti: “Kemal Çığ isimli Topkapı Sarayı’ndaki müze müdürü bu Kuran-ı Kerim ile birlikte bir kaç elyazması Kuran’ı Bursa Müzesi’ne göndermiş. Ben kendisine niçin gönderdiğini sorduğumda “Önemli bir şey değil” dedi. Şükrullah Halife’nin elyazmasının bir ikincisi değil. Bursa Müzesi’nde ‘şarıbül leyli ven nehar’ (ayık gezmeyen) bir memur varmış. Bazı eserleri dışında satmış. Topkapı Sarayı bunun için dava açtı lakin mahkemeden tersine karar çıktı. Halbuki Topkapı Sarayı’nın malı bu. Yıllar evvel Ziya Kültürlü’ın evinde gördüm. Bursa’da bir koleksiyonerden satın almış. Müzayedeye falan çıkmış yok. Ziya Kültürlü’dan sonra aileden kimseyle görüşmedim. Tanımam da kendilerini. Kitapta kullandığım resimleri Ziya Bey’in sağlığında çekmiştim. Kendisi ben parasını saydım aldım diye düşünüyordu. Yurtdışına gönderilen eserler de satın alınıyor fakat çalıntı oldukları kanıt edilince iade ediliyor.”
Keza bakınız
İnternette ‘Sahibinden Satılık’ Tarih: Kazıbilim Müzesi’ne Belirtilen 150 Parça Eser, 75 Bin Liradan Satışa Çıkarıldı
0 Yorum