Teyit.org işbirliği ile…
Geçen hafta epeyce viral olup, sosyal medyada, web sitelerinde ve hatta gazetelerde paylaşılan bazı haberler gerçeği yansıtmıyordu. teyit.org da sağ olsun, yeniden bu haberleri bizim için araştırıp gerçekleri ortaya çıkardı. Bakalım neler olmuş ve işin aslı neymiş?
1. “Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nin içini gösterdiği bahis edilen fotoğraflar.”
İYİ Parti Genel Başkan Yardımcısı Ümit Özdağ tarafından sosyal medyada “İşte krizin nedeni, savurganlık ve kötü idare. Kimse papazın arkasına sığınmasın. Hazinenin doymuş olsaydı 50 papaz tutuklardınız ve bir şey olmazdı” başlığıyla yapılan paylaşımla, fotoğrafın Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nin içini gösterdiği bahis edildi.
Ama fotoğrafların Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nin içini gösterdiği iddiası dürüst değil.
Fotoğraflar Mabeyn Köşkü, Palais Garnier Opera Binası ve bir tasarım/mobilya mağazası tarafından yüklenen ve Emine Erdoğan’ın içerisine montajlandığı ve aslında tasarım mobilyalar yapan bir mağazanın satışa sunduğu bir yatak odasına ait.
2. “Türkiye’de son 6 ayda 225 bin Suriyelinin doğum yaptığı iddiası.”
Sosyal medyada paylaşılan gönderide, Türkiye’de son altı ay içerisinde 225 bin Suriyeli mültecinin doğum yaptığı iddia edildi.
Oysa, Türkiye’de son altı ay içerisinde 225 bin Suriyeli mültecinin doğum yaptığı iddiası dürüst yok.
Suriyeli mültecilerin Türkiye’ye başlangıçta antre yaptığı 2011 yılından 2017 yılına kadar geçen sürede, Türkiye’de 276 bin 158 Suriyeli çocuk dünyaya geldi. Ulus Denetçiliği Kurumu’nun (KDK) 2018 yılında yayınladığı “Türkiye’deki Suriyeliler” isimli raporda, Türkiye’de doğan Suriyeli bebekler hakkında bilgiler bulunuyor. Buna kadar raporda, Suriyeli mültecilerin Türkiye’ye antre yapmaya başladığı 2011 yılından 1 Temmuz 2017’ye kadar geçen sürede 248 bin 462 doğum (sf.113) gerçekleştirdiği belirtiliyor. Tekrar laf konusu raporda 2011 yılından 11 Aralık 2017’ye kadar geçen sürede bu rakamın 276 bin 158’e yükseldiği (sf.153) açıklama ediliyor. Yani, 2017 yılının Temmuz ayından Aralık ayına kadar geçen altı aylık sürede Suriyeli mültecilerin 27 bin 696 doğum gerçekleştirdiği anlaşılabiliyor.
3. “Fotoğrafın Afganistan’da 9 yaşında para karşılığı satılan kız çocuğunu gösterdiği iddiası.”
Sosyal medyada paylaşılan bir fotoğrafın Afganistan’da para karşılığı satılan bir kız çocuğunu gösterdiği bahis edildi. Uzun zamandır farklı alanlara yönlendirilmiş sosyal ağ platformlarında dolaşımda olan fotoğraf, son dönemde her yerde aynı iddiayla paylaşılmaya başlandı. 2013 yılında da 9 yaşındaki kız çocuğunun Afganistan’da satışa çıkarıldığı bahis ediliyordu.
Oysa fotoğrafın Afganistan’da para karşılığı satılan bir kız çocuğunu gösterdiği iddiası dürüst değil.
Fotoğraf, Mayıs 2011’de NATO’nun Afganistan’a düzenlediği operasyon sonrası başlayan protestolardan. Fotoğrafta görülen kız çocuğu ise operasyonda aile üyelerini kaybetmiş. İddiaya konu olan resim, NATO güçlerinin 17 Mayıs 2011 gecesi Afganistan’ın Talokan şehrine gerçekleştirdiği ve 4 kişinin hayatını kaybettiği operasyon sonrası düzenlenen protestolardan. İki gün süren protestolar 18 Mayıs 2011’de başlamış ve polis ve güvenlik güçleri kalabalığı dağıtmak için alev açınca 12 kişi daha hayatını kaybetmişti. Wall Street Journal, protestocuların Alman üssüne saldırması sonucu Alman askerleri tarafından ateş açıldığı yönünde veri vermişti. Reuters ise ölü sayısını 14 olarak belirtmişti.
4. “Erdoğan’ın Almanya ziyaretinde Yeşiller Partisi’nden Cem Özdemir’le el sıkışmadığı iddiası.”
Sosyal medyada paylaşılan bir gönderide, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 27 Eylül 2018’deki Almanya ziyaretinde Yeşiller Partisi Milletvekili Cem Özdemir’in elini sıkmadığı iddia edildi.
Fakat, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Yeşiller Partisi Milletvekili Cem Özdemir’in elini sıkmadığı iddiası içten değil.
Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier’ın verdiği devlete ait yemekte karşılaşan Cem Özdemir ve Erdoğan el sıkıştılar. Sean Gallup göre çekildiği görünüşe göre fotoğrafa Getty Images isimli internet sitesinde rastlanıyor. Fotoğrafın açıklamasında Yeşiller Partisi üyesi Cem Özdemir ile Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın el sıkıştığı ifade ediliyor.
5. “Fotoğrafın yüzme eğitmenliği yapan Tesla’yı gösterdiği iddiası.”
Sosyal medyada yer alan paylaşımlarda deniz kıyısında fotoğrafı çekilen yüzme eğitmeninin, bilim insanı Nikola Tesla olduğu bahis edildi.
Ama fotoğrafın Tesla’ya ait olduğu iddiası dürüst değil.
Fotoğrafın çekildiği tarihlerde Tesla, uzaktan kumandalı deniz taşıtı patentini almaya çalışıyor. Keza çocukluğunda yüzmeyle ilgili yaşayan olduğu travmatik tecrübelerin, Tesla’yı yüzmeden uzaklaştırmış olması da mümkün. TinEye’da yapılan aksine görsel aramayla, fotoğrafın çekim yeri ve tarihinin “Midland Beach – 1898” olduğu ortaya çıkıyor. Bu bağlamda, konum ve tarihe göre bir arama yapıldığında, New York’ta bulunan Midland Beach’in fotoğrafın çekildiği konum olduğu NYC Parks’in internet sitesinde görülebiliyor. Dolayısıyla, fotoğrafın 1898 yılına ait olduğu anlaşılıyor. Amerika’da düzeltme yapan, Snopes isimli internet sitesinde fotoğrafın Tesla’ya ait olduğu iddiasının doğru olmadığı belirtiliyor. Snopes, Tesla’nın 1896 yılına ait bir fotoğrafını ve eğitmenin fotoğrafını kıyaslayarak farklılıkları ortaya koyuyor.
6. “Videonun içeceklerine müshil katılmış öğrencileri gösterdiği iddiası.”
Sosyal medyada paylaşılan videonun, bir öğrencinin öğle yemeğinde limonataya müshil koyduğunu ve herkesin midesinin bozulduğunu gösterdiği iddia edildi. Sosyal medyada yaygınlaşan videoda, müshil katılmış limonata içtiği belirtilen öğrencilerin karınlarına kramp girdiği, okulun çeşitli yerlerine tuvaletlerini yaptıkları görülüyor.Fakat videonun bir lisede müshil konulmuş limonatayı içen öğrencilerin halini gösterdiği iddiası dürüst değil. Video, Netflix’in American Vandal isimli dizisinden bir sahne.
7. “Fotoğrafın Cumhurbaşkanlığı’na alınan Mercedes limuzini gösterdiği iddiası.”
Sosyal medyada paylaşılan bir fotoğrafın, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a ait Mercedes Maybach 62 S model bir limuzini gösterdiği bahis edildi.
Ancak resim Cumhurbaşkanı Erdoğan’a ait Mercedes Maybach 62 S aracı göstermiyor.
Fotoğraf, Almanya’nın Stuttgart şehri yakınlarında bulunan Auto Seredin isimli bir araç satmak ofisinin İnternet sitesinde bulunan Mercedes-Benz S 600 Maybach Pullman araca ait. Bahis konusu görselde bulunan Türkiye bayrağı ve Cumhurbaşkanlığı forsu sonradan eklenmiş. Fakat Cumhurbaşkanlığının aynı modelde limuzin ve sedan araçları bulunuyor.
0 Yorum